Gebruik van het formuleblad medisch rekenen
Medisch rekenen is een vak waar veel studenten verpleging en verzorging tegenop zien. Het is echter ook een vak dat je absoluut gehaald moet hebben om je opleiding af te kunnen sluiten. De lesstof van medisch rekenen bereidt je voor op de berekeningen die je dagelijks moet maken om ervoor te zorgen dat je patiënten de juiste dosis medicijn, zuurstof, sondevoeding en vocht toegediend krijgen. Aangezien er een aantal verschillende methoden zijn waarop deze stoffen worden toegediend – bijvoorbeeld infuus, injectie, tabletten, zuurstof, etc – zijn er ook verschillende formules nodig om de juiste hoeveelheid of snelheid te berekenen. Deze formules vind je op het formuleblad medisch rekenen.
Inhoudsopgave:
De opbouw van het vak medisch rekenen
Tijdens het vak medisch rekenen ga je eerst aan de slag met de herhaling van basisvaardigheden zoals breuken, procenten en het omrekenen van eenheden. Vervolgens wordt die kennis ingezet om bijvoorbeeld concentraties, volume, gewicht, verzadiging en gassen te berekenen. Als je ook dat onder de knie hebt, dan wordt deze kennis toegepast op de praktijk. Om het vak medisch rekenen te halen moet je kunnen laten zien dat je alle berekeningen die je tijdens je werk als verpleegkundige of verzorgende tegen kunt komen, correct kunt uitvoeren. Het formuleblad helpt hierbij.
Hoe leer ik met het formuleblad om te gaan?
Je moet natuurlijk leren hoe deze formules werken, maar als je het eenmaal onder de knie hebt, is het allemaal heel logisch. Tijdens de lessen leer je om alle onderdelen van de formules die op je formuleblad staan, uit te voeren. Je leert bijvoorbeeld om eenheden in elkaar om te rekenen, te bepalen hoeveel tabletten of milligrammen medicijn nodig zijn om tot de voorgeschreven dosis te komen. Je leert hoe je dit kunt aanpassen aan het lichaamsgewicht, of correct verdunnen. Het formuleblad vat al deze kennis bondig samen, zodat je niet alles hoeft te onthouden zo gauw je eenmaal snapt hoe het werkt.
Waarvoor dient het formuleblad medisch rekenen?
Het is niet nodig om het wiel twee keer uit te vinden. Daarom zijn er werkende formules opgesteld voor het berekenen van verschillende hoeveelheden, snelheden en concentraties die je nodig hebt om je patiënten goed te verzorgen. De formules die je gebruikt tijdens het medisch rekenen helpen je om verschillende getallen bij elkaar te brengen (zoals bijvoorbeeld hoeveelheid medicijn en tijd), zodat je een directe uitkomst krijgt voor je scenario (bijvoorbeeld de druppelsnelheid per minuut). Op het formuleblad zijn alle formules die je nodig hebt overzichtelijk geordend.
Welke formules staan op het formuleblad?
De inhoud van het formuleblad is niet voor elke student hetzelfde. Een verpleegkundige met een afgeronde HBO-V opleiding zal met meer verschillende taken en verantwoordelijkheden te maken krijgen dan een verzorger. Daarom is ook het formuleblad van een HBO verpleging student veel uitgebreider dan het formuleblad van een student Verzorgende IG. Je kunt op veel manieren een formuleblad samenstellen en het is een hele goede oefening om je eigen formuleblad te maken. Daardoor ga je nadenken over de verschillende formules die je moet leren en hoe deze samenwerken. Op internet kun je ook veel voorbeelden vinden. Het formuleblad bevat ten minste:
Een omrekentabel voor eenheden bevat de verschillende eenheden die je gebruikt, zoals gewicht en volume. Deze staan op een logische manier weergegeven zodat je weet hoe je van de ene naar de andere maat kunt omrekenen. Bijvoorbeeld van microgrammen naar grammen, of van cc naar liter.
Bij het toedienen van zuurstof moet je kunnen berekenen hoeveel zuurstof de cilinder nog bevat en hoe lang de tank nog meegaat. Deze twee formules staan altijd op het formuleblad.
Om de juiste oplossing van medicatie te maken in mg/ml, bijvoorbeeld om te injecteren, moet je weten hoeveel milliliter je van een oplossing moet gebruiken. Om dit te berekenen heb je ten eerste een formule nodig om uit te rekenen hoe sterk de concentratie is van je medicijn. Soms is dit aangegeven in procenten (%), soms in mg/ml en soms in IE. Op het formuleblad staan de formules die je nodig hebt om de concentratie te berekenen. Zo gauw je dit getal weet, gebruik je de formule waarin je berekent hoeveel millimeter je nodig hebt om dezelfde waarde te bereiken als in het voorschrift van de arts staat.
Je moet ook weten hoe je een infuus correct instelt om ervoor te zorgen dat de patiënt de juiste hoeveelheid medicatie, vocht of sondevoeding per uur binnenkrijgt. Daarbij moet je de formules uit het oplossingen gedeelte gebruiken om de concentratie te vinden. Vervolgens geven de formules in het gedeelte infuus aan dat er 20 druppels uit een milliliter komen. Om de druppelsnelheid per minuut te berekenen gebruik je de formule: (aantal ml x 20) / (aantal uur x 60)
Wanneer gebruik ik het formuleblad medisch rekenen?
In eerste instantie is het maken van je eigen formuleblad een geweldige manier om te studeren. Door de formules die je leert zo kort en duidelijk mogelijk op te schrijven, oefen je met de betekenis en herhaal je de vorm. Door het formuleblad vorm te geven en alle verschillende formules een bepaalde plek toe te wijzen, begin je na te denken over de situaties waarin je ze gaat gebruiken en welke combinaties van formules nodig kunnen zijn. Dit proces helpt je om de formules te herhalen, waardoor je ze beter kunt onthouden. Daarnaast helpt het om beter te begrijpen wanneer en waarom je een bepaalde formule gebruikt.
Tijdens het oefenen met voorbeelden kun je het formuleblad erbij houden zodat je een overzicht bij de hand hebt met alle verschillende formules die je misschien zult moeten gebruiken. Hoe meer je oefent, hoe meer je zult merken dat je al weet welke formule je nodig hebt, zonder überhaupt op het formuleblad te kijken. Langzaam maar zeker begin je te snappen wat je in welke situatie moet doen om de juiste waarden te berekenen. Sommige studenten voelen zich fijner met het inzicht in wat de formules betekenen en vinden hun eigen manier om de berekeningen uit te voeren, terwijl andere studenten hun hele leven lang met de gegeven formules van het formuleblad blijven werken. Beide manieren zijn goed.