Als verpleegkundige, zul je vaak een infuus bij je patiënten moeten toedienen. Het is hierbij van groot belang dat je de juiste hoeveelheid vloeistof gebruikt. De benodigde hoeveelheid per infuus, kun je berekenen. Tijdens je opleiding zal dit aan bod komen bij het vak medisch rekenen. In dit artikel lees je alles over het toedienen van een infuus en leer je hoe je de pompstand op een juiste manier berekent.
Inhoudsopgave:
- Wat is een infuus?
- Wanneer wordt een infuus toegediend?
- Wat moet je berekenen voor het toedienen van een infuus?
- Aantal millimeters instellen
- Sondevoeding
- Vochtbalans
- Hoe bereid je je het beste voor op de toets?
- Oefenen, oefenen, oefenen
- Het belang van medisch rekenen
- Ook slagen voor je medisch reken examen?
Wat is een infuus?
Een infuus is een buisje gemaakt van kunststof, ook wel canule genoemd, dat met een naald de bloedbaan ingaat. Aan het infuus zitten één of meerdere infuuszakken met de benodigde medicatie of infuusvloeistoffen. Er zijn twee verschillende infusen: een perifeer infuus en een centraal infuus. Een perifeer infuus wordt het vaakst toegediend. Dit infuus gaat meestal in de onderarm of handrug. Maar soms gaat dit infuus in de elleboog of in de voet. Een centraal infuus wordt aangebracht in een groot bloedvat onder het sleutelbeen in de hals of in de lies. Bij dit infuus is de kans op een infectie groter dan een perifeer infuus, waardoor een steriele omgeving extra belangrijk is.
Wanneer wordt een infuus toegediend?
Een infuus kan om verschillende redenen toegediend worden. Wanneer een patiënt een infuusvloeistof, zoals een zoutoplossing, nodig heeft, wordt uiteraard gebruik gemaakt van een infuus. Maar ook medicijnen en soms ook narcose, bloedtransfusie en chemotherapie kunnen met een infuus worden toegediend. Een groot voordeel is dat stoffen die door middel van een infuus worden toegediend, meteen in het bloed komen. Daarnaast is de toegediende dosis goed te controleren bij een infuus.
Wat moet je berekenen voor het toedienen van een infuus?
Uiteraard mag je als verpleegkundige geen fouten maken bij het berekenen van de benodigde vloeistof voor een infuus. Een patiënt kan namelijk erg afhankelijk zijn van dat infuus. Je moet verschillende dingen berekenen, waaronder de druppelsnelheid van het infuus en het aantal millimeters dat per minuut door het infuus stroomt. Hoewel er tegenwoordig elektrische apparaten zijn die de doorloopsnelheid automatisch instellen, komt het ook nog steeds voor dat je de druppelsnelheid met de hand moet instellen. Je moet dan tellen hoeveel druppels per minuut door het infuus lopen en de snelheid regelen. De regel die hiervoor geldt is: 1 mL is gelijk aan 20 druppels. In het geval van bloed geldt: 1 mL is net zoveel als 18 druppels. Deze formule moet je steeds blijven toepassen.
Aantal millimeters instellen
Niet alleen het aantal druppels, maar ook het aantal millimeters moet worden berekend en vervolgens worden ingesteld. Voor beide berekeningen worden verschillende rekenmethodes gebruikt. Voor het berekenen van het aantal millimeters, kun je een apparaat met verschillende standjes gebruiken. Hierbij geldt: stand 1 komt overeen met 1 mL per uur. Je moet altijd afronden op 1 decimaal en het is niet mogelijk om een lagere waarde dan 0,1 mL per uur te gebruiken.
Sondevoeding
Voor een patiënt die gebruik maakt van sondevoeding moet ook een infuus worden ingesteld. Sondevoeding wordt berekend in millimeters per uur. Een millimeter bevat meestal 16 tot 20 druppels sondevoeding. Om de druppelsnelheid per minuut te berekenen, moet je dit getal vermenigvuldigen met het beschikbare aantal milliliters en dat vervolgens delen door het aantal beschikbare minuten. De vloeibare voeding moet rechtstreeks via een sonde in de maag van de patiënt terechtkomen. De sondevoeding kan in porties verspreid over de dag toegediend worden, maar je kunt er ook voor kiezen om de voeding continu toe te dienen. Uiteraard wordt de hoeveelheid sondevoeding die wordt toegediend hierop aangepast.
Vochtbalans
Een verpleegkundige moet bovendien de vochtbalans berekenen. Dit is het verschil tussen de hoeveelheid vocht die iemand opneemt en de hoeveelheid vocht die iemand uitscheidt. Je trekt dus de hoeveelheid vocht die wordt afgescheiden af van de hoeveelheid vocht die wordt opgenomen. Bij een positief resultaat is er meer vocht opgenomen dan uitgescheiden en een negatief resultaat betekent dat er meer vocht is uitgescheiden dat opgenomen. Bij een negatieve vochtbalans wordt er soms een extra infuus toegediend, zodat de patiënt meer vocht binnenkrijgt.
Hoe bereid je je het beste voor op de toets?
Het allerbelangrijkste is dat je de basisregels van rekenvaardigheid kent. Hoe goed je deze ook denkt te kennen, het is altijd raadzaam deze vlak voor de toets nog eens goed door te nemen. Veel van deze regels heb je namelijk al jaren niet meer expliciet uitgelegd gekregen. Oefen ook op hoofdrekenen, dat zal je erg veel tijd besparen tijdens het maken van de toets. Leer bovendien altijd de theorie zorgvuldig. Pas als je weet wat alles betekent en welke onderdelen je nodig hebt, kun je beginnen met het medisch rekenen zelf.
Oefenen, oefenen, oefenen
Zodra je de basisregels van het rekenen onder knie hebt en de theorie door en door kent, begin je met oefenen, oefenen, oefenen. Maak zoveel mogelijk oefensommen. Tip: maak af en toe oefensommen die net iets boven het niveau van de toets zijn. Zo zul je merken dat je veel minder moeite hebt om de opdrachten op de toets te maken. Oefenvragen kun je online vinden, maar je kunt deze ook aan je docent vragen, zodat je zeker weet dat de opdrachten aansluiten bij de stof die je moet leren. Bovendien is het erg belangrijk dat je goed kunt rekenen met eenheden. Je moet uit je hoofd eenvoudig eenheden kunnen omrekenen, aangezien je de omrekentabellen niet bij de hand hebt tijdens de toets.
Het belang van medisch rekenen
Het is van groot belang dat je het vak medisch rekenen met een voldoende afsluit. Aangezien je als verpleegkundige veel te maken zult krijgen met het berekenen van infusen, moet je dit zonder hulp kunnen. Daarnaast kan het risicovol zijn om een infuus toe te dienen. Als je een verkeerde dosering van een infuus toedient, kan dit ernstige gevolgen hebben voor de patiënt. Als verpleegkundige heb je dus een erg verantwoordelijke baan. Om die reden is het ook verplicht om het vak medisch rekenen met een voldoende af te sluiten. Lukt dit je niet, moet je stoppen met je opleiding. Goed studeren dus!
