Medisch rekenen is een belangrijk onderdeel bij de opleidingen verzorgende IG en verpleegkunde. Als dit vak niet met een voldoende wordt afgesloten, kun je niet verder met de opleiding. Maar wat is medisch rekenen en waar heb je het allemaal voor nodig. Hieronder lees je alles over medisch rekenen en medische rekensommen.
Inhoudsopgave:
- Wat is medisch rekenen?
- Dieper op de stof ingaan
- De druppelsnelheid berekenen
- Concentraties berekenen
- De hoeveelheid medicatie berekenen
- Het berekenen van de benodigde vloeistof van injectiespuiten
- De hoeveelheid zuurstof berekenen
- De vochtbalans berekenen
- Waarom zijn medische rekensommen zo belangrijk?
- Hoe bereid je je voor op de toets?
- Heel veel oefenen
- Ook slagen voor je medisch reken examen?
Wat is medisch rekenen?
Bij het vak medisch rekenen leer je rekensommen die te maken hebben met het beroep verpleegkundige. Je leert bijvoorbeeld hoeveel vloeistof je nodig hebt voor een infuus. Hoewel medisch rekenen heel ingewikkeld klinkt, komt de basis voor een groot deel overeen met het rekenen dat je op de basisschool en middelbare school hebt gehad. In het begin worden dan ook vooral de basisregels van het rekenen behandeld. Denk hierbij aan optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. Ook worden procenten en breuken behandeld en moet je volumes kunnen omrekenen.
Dieper op de stof ingaan
Wanneer de basisregels van het rekenen uitgebreid zijn behandeld, zal er dieper op de stof worden ingegaan en begint het echte werk. Er komen veel verschillende onderdelen aan bod, die je – als je eenmaal aan het werk bent als verpleegkundige – in de praktijk ook vaak zal tegenkomen. Zo moet je verhoudingen en concentraties uitrekenen en verschillende medicijnen kunnen mengen. Je leert ook hoe je de pompstand van een infuus op verschillende manieren kunt berekenen, aan de hand van enkele formules. Hieronder volgen enkele van de belangrijkste onderdelen die bij het vak medisch rekenen worden behandeld.
De druppelsnelheid berekenen
Om te bepalen hoeveel vloeistof door middel van een infuus wordt toegediend, moet je de druppelsnelheid berekenen. Dit doe je door het aantal druppels dat per minuut door het infuus loopt te tellen en de snelheid te regelen. 1 mL is hierbij gelijk aan 20 druppels. In het geval van bloed is 1 mL gelijk aan 18 druppels. Ook wordt het aantal millimeters berekend. Hiervoor kun je een apparaat met verschillende standjes gebruiken. Standje 1 is gelijk aan 1 mL per uur.
Concentraties berekenen
Bij het berekenen van concentraties, onderzoek je hoeveel van een bepaalde stof in een andere stof zit. Het gaat hier om een verhouding, waardoor de uitkomst wordt weergegeven in procenten. Bij medisch rekenen gaat het vooral om het berekenen van de concentratie van medicijnen. Je berekent welke dosering een patiënt toegediend moet krijgen. Ook helpt het berekenen van concentraties wanneer je een vloeistof moet verdunnen of wanneer je wilt weten hoeveel werkzame deeltjes in een medicijn zitten.
De hoeveelheid medicatie berekenen
Bij dit onderdeel leer je hoe je de hoeveelheid medicatie die een patiënt nodig heeft, kunt berekenen. Bovendien moet je kunnen bepalen of de patiënt nog voldoende medicatie bij de hand heeft tot je volgende dienst. De hoeveelheid medicatie die in tabletten zit, kun je eenvoudig van de verpakking aflezen. Het gaat hierbij om de werkzame stof die in de tabletten zit. Lees ook altijd de bijsluiter goed na. Aan de hand van die informatie kun je de juiste hoeveelheid medicatie samenstellen.
Het berekenen van de benodigde vloeistof van injectiespuiten
Aangezien iedere patiënt andere medicatie nodig heeft, moet je de injectiespuiten meestal zelf vullen. Op de spuit staan meerdere streepjes, dus je moet goed weten tot welk streepje deze gevuld moet worden. Lees goed af hoeveel millimeter je moet vullen. Je moet altijd eerst uitrekenen hoeveel medicijnen er per milliliter in het flesje zitten, zodat je weet hoeveel je nodig hebt. Dit moet je vervolgens omrekenen naar het aantal millimeter dat je in de spuit moet vullen.
De hoeveelheid zuurstof berekenen
Bij patiënten die last hebben van hun ademhaling of op een andere manier zuurstof te kort komen, moet je extra zuurstof toedienen. De zuurstof wordt opgeslagen in een zuurstoffles die onder druk staat. Om de benodigde dosering te bepalen, moet je de druk van de zuurstoffles vermenigvuldigen met het volume van de zuurstoffles. De druk van de fles wordt op een manometer weergeven in bar en het volume wordt aangegeven in liters.
De vochtbalans berekenen
De vochtbalans is het verschil tussen de hoeveelheid vocht die wordt opgenomen en de hoeveelheid vocht die wordt uitgescheiden. De formule luidt dus: de hoeveelheid vocht die de patiënt opneemt – de hoeveelheid vocht die de patiënt uitscheidt. Is de uitslag positief? Dan betekent dit dat er meer vocht is opgenomen dan is uitgescheiden. Bij een negatief resultaat is er meer vocht uitgescheiden dan opgenomen. In dat geval kan er extra vocht worden toegediend door middel van een nieuw infuus, of er wordt wat extra vocht aan het al bestaande infuus toegevoegd.
Waarom zijn medische rekensommen zo belangrijk?
Verpleegkundigen hebben enorm veel verantwoordelijkheid. Zij bepalen hoeveel medicatie een patiënt krijgt. Een overdosis aan medicatie kan zeer schadelijk zijn voor de patiënt. Daarentegen kan het ook levens kosten wanneer er te weinig medicatie wordt toegediend. Het is dus van levensbelang dat verpleegkundigen weten hoe ze de hoeveelheid medicatie kunnen berekenen. Iedere verpleegkundige moet zelfstandig, zonder hulp van collega’s alle belangrijke handeling omtrent medicatie kunnen uitvoeren. Dit kan alleen met enige kennis van medische rekensommen, alleen basis rekenkennis is niet genoeg.
Hoe bereid je je voor op de toets?
Zoals eerder al genoemd, is basiskennis van het rekenen een belangrijk onderdeel van medisch rekenen. Zorg daarom allereerst dat je de basisregels van het optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen kent. Train ook op hoofdrekenen. Het bespaart je enorm veel tijd als je goed kunt hoofdrekenen. Leer daarnaast de meest gebruikte eenheden uit je hoofd, zodat je eenhedentabellen eenvoudig kunt omrekenen. Bovendien moet je er altijd voor zorgen dat je de theorie goed kent, dan pas kun je met de medische rekensommen beginnen.
Heel veel oefenen
Als je zowel de basisregels van het rekenen als de theorie kent, kun je beginnen met het maken van de oefeningen. Maak heel veel oefeningen. Hoe meer, hoe beter. Maak af en toe zelfs oefeningen die net iets boven jouw niveau zijn. Zo lijken de sommen die in jouw toets komen minder angstaanjagend en zul je merken dat je ze eenvoudig kunt maken, zolang je maar de juiste formule toepast. Onthoud ook het volgende: zonder een voldoende voor medisch rekenen, moet je stoppen met je opleiding en heb je dus geen diploma. Zorg dus altijd dat je goed voorbereid bent op je toets.
